چگونگی حضور اسلام تاریخی در ايران و کردار تازيان . غلبه پان عربيسم اموی . حديث مقاومت . نهضت شعوبيه : جبهه ادبی . جبهه فرهنگی . جبهه سياسی . نگاهی به ميراث شعوبيه ( چاپ دوم ).
فرازی از نوشتارمن پیرامون کتاب شعوبیه ناسیونالیسم ایرانی در وبگاه ایران شناسی :
«….و به همین دلیل پان عربیسم با ترجمه بخش هایی از کتاب شعوبیه ی من (بخش نقد و بررسی ازدواج شهربانو با امام حسین) و نقل آن در ده ها سایت و وبلاگ کوشیده تا ستیز خویش را با فرهنگ ملی ایران از زبان من نشان دهد ! آن گونه که سه جریان تازی گرا ، باستان گرا و پان ترکیسم در درون و برون مرز به کتاب شعوبیه ی من استناد می کنند و هریک به اثبات دیدگاه خویش می پردازد(۱) ! در آن کتاب که تالیف دوره ی روشنفکری و تازی زدگی من بوده به همین راوی (= عمروبن شُمّر)چسبیده و کاهی را کوه کرده بودم !بی گمان در آن کتاب نکات تحقیقی تحلیلی بسیار جالبی است که اعتبار آن به قوت خود باقی است به ویژه که تفسیر و تحریری نوین از شعوبیه ؛ نهضت مقاومت ملی ایران علیه امویان و عباسیان(عنوان چاپ اول ۱۳۷۱خورشیدی) ارایه کرده ام که هنوز بی مانند است و همه پژوهندگان ازآن می گیرند هرچند که دزدان ادبی هم از آن می دزدند و تازی گرایان بی آن که موضوع و محتوای کتاب را بفهمند در تحریف آن سخت می کــوشنــد(۲) !آن کتاب از آغاز تا کنون مورد نقد و ناخرسندی بسیاری واقع شده وچاپ دوم آن(با عنوان : شعوبیه ؛ ناسیونالیسم ایرانی ۱۳۷۶ خورشیدی)در دولت رفسنجانی مورد سانسور قرار گرفت و سه صفحه ی آن حذف شد ! بی گمان تجدید نظر و چاپ آن کتاب در حال حاضر نیز نا ممکن است ! به تازگی این کتاب مورد نقد جدی یکی از کارگزاران حکومت با عنوان “ لگد کوب خیال(۳)قرارگرفته و ضمن نقد دیدگاه من مبنی بر “اسلام ایرانی”(4) و نقل پاره هایی از کتاب شعوبیه ، مرا “نـــوشعـــوبــــیه“معرفی کرده است».
نک : مقالات ایران شناسی.
***
فرازهای زیر در معرفی کتاب شعوبیه توسط یک کتابخانه دیجیتال اسلامی نوشته شده است :
«کتاب شناسي « تاريخ اسلام » شعوبيه ناسيوناليسم ايراني· دكتر محمودرضا افتخارزاده . كتاب حاضر تحليلي است تاريخي از عوامل و انگيزه هاي پيدايش ناسيوناليسم ايراني يا نهضت شعوبيه به عقيده مولف اصلي ترين عامل پيدايش شعوبيه ،پان عربيسم عربي بود كه آغاز آن به كودتايسقيفه بر ميگردد و پس از آن با بخشنامه هاي سري خليفه دوم به والي بصره در مورد برخورد تحقير آميز و كينه توزانه با موالي عجم و اسراي ايراني و … خشم عجم را برانگيخت تا اين كه خليفه دوم قرباني اين تفكر ناسيوناليستي خويش گرديد. مولف معتقد است اموي ها با شعار افسارگسيخته پان عربيسم ، در خيانت به اسلام و آرمان هاي انساني آن از هيچ كوششي دريغ نكردند . قتل عام و تحقير ايرانيان توسط خلفاي اموي نتيجه واكنش طبيعي ايرانيان تحت عنوان مقاومت ملي و يا نهضت شعوبيه دانسته شده است . طرفداران پان عربيسم معتقد بودند ، زبان عربي اصل است ، اسلام دين عربي است ، قرآن به زبان عربي است ، پيامبر اسلام عرب است و هر كس ديني غير از اسلام را بپذيرد از او پذيرفته نيست . گروهي از فقها و متكلمان در صدد اصلاح و پايان دادن به شعارهاي قومي و ملي بر آن شدند تا بر اصل مساوات اسلامي و تساوي حقوق اجتماعي افراد اعم از عرب ، عجم ، سياه و سفيد تاكيد و اعلام نمايند كه اداي شهادتين ، اجراي عقود و قرائت و .. الزام ندارد كه حتما به زبان عربي باشد بلكه هر كس ( در صورتي كه قادر به فهميدن زبان عربي نيست ) با زبان و فرهنگ خود تواند اين اعمال را انجام دهد . مولف معتقد است اين اقدام اصلاحي فقها كه مي خواست زبان عجمي را در كنار زبان عربي قرار دهد، موجب سوء استفاده ناسيوناليستهاي ايراني قرار گرفت تا جايي كه نهضت شعوبيه با تحقير وطعن به عربيت و فرهنگ اسلامي قصد داشت زبان عربي را از عرصه فرهنگي ايرانيها برچيده اصالت رابه زبان عجمي يا فارسي دادند. در اين ميان شعرا و ادباي فارسي به سرعت زبان عربي را فرا گرفته و نهضت بزرگ ترجمه را پديد آوردند . در دوره عباسي و تا قرن ششم شعراي ايراني در هجو عربيت ، هجو خلفاي عرب ، خلق داستان هاي موهوم در مورد شاهان ساساني و … زياده روي هايي كرده اند كه امروزه دست آويز دشمنان شيعه اماميه گرديده است .نكته هاي قابل تامل : ص۸۸، ص ۹۵، ص ۱۱۲ ، ص ۱۱۳صرف نظر از برخي نكات قابل تامل كتاب بيشتر به واليان و خلفاي اسلامي آن زمان متعرض است نه به اصل اسلام ، كتاب تحقيقي تاريخي و در خور توجه است».
